ÇOCUKLARDA KAYGIYI ANLAMAK
Çocuklar da tıpkı yetişkinler gibi kaygı yaşayabilirler, fakat duygularını ifade etme biçimleri
yetişkinlerinkinden farklı olabilir. Kaygı, bir çocuğun çevresindeki dünyaya nasıl tepki
verdiğini anlamamızda önemli bir rol oynar. Çocuklarımıza kaygı süreçlerinde nasıl destek
olabileceğimizi konuşmadan önce ebeveyn olarak kaygıyı anlamamız oldukça önemlidir.
Kaygı, algılanan bir tehdit ya da belirsizlik karşısında ortaya çıkan doğal bir duygudur.
Yetişkinler kaygıyı genellikle daha iyi ifade edebilirken, çocuklar kaygılarını kelimelerle
anlatmakta zorlanabilirler. Bu durumda, kaygının fiziksel ya da davranışsal belirtileri ortaya
çıkabilir. Her çocuğun duyguyu deneyimleme şekilleri birbirinden çok farklı olduğu için bu
noktada çocuğu dinlemek duyguyu yaşamasına ve ifade etmesine alan açmak kıymetlidir.
Kaygıyı Anlamak İçin Ebeveyn Olarak Neler Yapabiliriz?
Çocuğumuz yoğun bir duygusal deneyim içindeyken ebeveyn olarak bazen nasıl
davranacağımız konusunda kafa karışıklığı yaşayabilir, nasıl destek olacağımızı
bilemeyebilir ya da yanlış bir şey yapma korkusunu yoğun olarak hissedebiliriz. Sıklıkla
vurguladığımız gibi kendi düşünce ve duygularımızı fark etmemiz ve ayrıştırmamız
çocuklarımıza destek olma süreçlerimizi olumlu anlamda etkileyecektir.
Dinlemek ve Sabırlı Olmak: Çocuklar duygularını ifade etmekte zorlanabilirler, bu yüzden
onları dikkatlice dinlemek çok önemlidir. Onlara kendilerini nasıl hissettiklerini sormak ve her
hissettikleri duyguyu doğru yanlış diye ayrıştırmadan güvenli bir ortam içinde kabul etmek
çocukların deneyimledikleri duyguyu anlamlandırma süreçlerine destek olur.
Kaygılarını Anlamak İçin Soru Sormak: Ebeveyn olarak çocuğumuzla kurduğumuz bağ
içinde onun duygularını anlamak için açık uçlu sorularla sürece destek olabilirsiniz. (“Nasıl
hissediyorsun?” Ya da “Hissettiğin bu duygu neye benziyor?” Gibi) Kaygıyı konuşmak, onu
daha yönetilebilir hale getirebilir.
Güven Verici ve Rahatlatıcı Bir Ortam Sunmak: Kaygı yaşayan bir çocuk, kendini güvende
hissetmeye ihtiyaç duyar. Sevgi dolu ve anlayışlı bir yaklaşım, çocuğun kaygısını
hafifletmeye yardımcı olabilir.
Rahatlama Teknikleri Öğretmek: Kaygıyı tanımak ve onu yönetmek için yapılabilecek basit
egzersizleri çocuğunuzla birlikte deneyimleyebilirsiniz. Sürece sizin de dahil olmanız ve eşlik
etmeniz çocuğun kendini kabulü için oldukça önemlidir. (Örneğin nefes çalışmalarını oyuncu
bir yaklaşımla deneyimleyebilirsiniz.)
Çocukların doğal olarak kaygıyı farklı şekillerde deneyimlediklerini unutulmamalıdır. Kaygı,
zamanla ve doğru destekle yönetilebilir bir duygudur. Çocuklarımıza bu konuda rehberlik
etmek, onlara güçlü bir duygusal temel sunmak demektir.
KİTAPLAR
- Kimse Bakmazken Duygular Ne Yapar?
- Kaygı Ne Diyor?
- Küçük Kaygılı Nokta
Sevgiyle kalın.
Psk. Dan. Beyza Dokuyucu
