Oyun, en genel tanımıyla çocuğun dilidir, deriz. Çocuklar; oyun ve oyuncaklar yoluyla duygu, düşünce, istek ve ihtiyaçları başta olmak üzere kendilerini ortaya koyarlar. Bununla birlikte yaşamın ilk yıllarından itibaren keşfetme süreçleri de oyun yoluyla başlar ve devam eder. Buradaki en büyük keşfetme aracı da çocukların duyularıdır. Çocuklar deneyimleri yoluyla çevrelerinden birçok veri toplar.
Bu doğrultuda anne karnından itibaren çevreleri ile iletişim kurmak için duyularını kullanır. Duyusal gelişim; çocukların 5 duyu organı ile çevrelerini keşfetme süreçleri ile desteklenir. Okul öncesi dönem beyindeki bağlantıların en hızlı geliştiği dönemdir dolayısıyla bu dönem duyuların gelişiminde de kritik bir öneme sahiptir. Tüm bunların yanında duyusal gelişim diğer tüm alanlardaki gelişim için de anahtar görevi görür.
Duyusal oyun kavramı işte tam da bu noktada karşımıza çıkar. Duyusal oyunlar, oyun sırasında çocukların farklı duyularını harekete geçirir. Çocukların sahip olması gereken duyusal becerilerini sağlıklı bir şekilde geliştirebilmek için duyusal oyunların rolü büyüktür.
Yaşamın ilk yıllarında çocukların gelişimsel özellikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda özgürce deneyimleyebilecekleri ortamlar ile duyusal gelişimlerinin desteklenmesine ihtiyaçları vardır.
Çocukların duyusal gelişimlerini destekleyecek uygun ortamın sağlanması öncesinde kapsamlı bir gözlem ile mümkündür. Her çocuğun ilgi ve ihtiyaçları biriciktir. Dolayısıyla çocukları tanımak ve ilerleme planı oluşturmak burada oldukça kıymetlidir. Duyusal gelişimi desteklemek için kullanılacak materyaller çok çeşitlidir. Fakat her materyal her çocuk için uygun olmayabilir. Bazı çocuklar için parlak ışıklar keskin kokular oldukça rahatsız edici olabilir. Bu nedenle çocukların çevresindeki nesneler rahatlıkla ve büyük bir ilgiyle güven içinde keşfedebilecek malzemelerden oluşmalıdır. Aklınıza gelebilecek her türlü malzemeyi kullanarak kendi duyusal oyun süreçlerinizi oluşturabilirsiniz.
Duyusal Oyunların Faydaları
Duyusal oyunlar çocukların gelişimlerini çok yönlü olarak destekler. Gelin duyusal oyunların çocukların gelişimsel süreçlerine olan etkilerine birlikte bakalım.
• Beyin gelişiminin en hızlı olduğu bu dönemde sinir hücrelerini ve bağlantıları güçlendirerek beyin gelişimini destekler.
-
Keşif, merak, hayal gücü ve yaratıcılık süreçlerinin gelişimini hızlandırır.
-
İnce ve kaba motor becerileri başta olmak üzere sosyal-duygusal ve bilişsel becerileri
hızlandırır.
-
Duyusal oyun süreçlerinde alıcı dil ve ifade edici dil becerileri güçlenir ve konuşma deneyimi hızlanır. Böylece dil gelişimine de olumlu anlamda katkı sağlar.
-
Çocukların çevrelerine dair olan farkındalığını güçlendirir.
-
Çocukların duygularına temas edebilmesinin önünü açar. İletişim kurma ve problem
çözme becerilerini destekler.
-
Sinir sistemi üzerinde de dengeleyici bir işlev gösterir.
Çocuklarınızla birlikte oynayabileceğiniz duyusal oyunların sınırı yoktur. Duyusal oyunlar ebeveyn ve çocuk arasındaki iletişimi de güçlendiren araçlardır. Böylece gelişimlerini çok yönlü desteklemeye katkı sağlarken çocuklarınızla kurduğunuz bağı farklı bir noktaya taşıyabilirsiniz.
Bol oyunlu günler dilerim.
Psk. Dan. Beyza DOKUYUCU